Tên gọi Hindu Kush

Tên gọi Hindu Kush thông thường được áp dụng cho toàn bộ dãy núi chia tách vùng lưu vực của sông Kabul, sông Helmand với vùng lưu vực của sông Amu Darya (tên gọi cổ đại Oxus), hay một cách cụ thể hơn là với phần của dãy núi ở phía tây bắc Kabul.

Tiếng Phạn

Các tài liệu tiếng Phạn nói tới Hindu Kush như là Pāriyatra Parvat.

Tiếng Ba Tư

Trong một số ngôn ngữ của ngữ hệ Iran vẫn còn được sử dụng trong khu vực thì nhiều đỉnh núi, núi và các địa danh liên quan trong khu vực có từ "Kosh" hay "Kush" trong tên gọi của chúng. Trong tiếng Ba Tư thuộc thời kỳ nhà Sassanid, Hindu được dùng để chỉ những người sinh sống trong khu vực xung quanh và ở phía bên kia của sông Ấn, hoặc Hind - những người theo đạo Hindu (Ấn giáo). Tên gọi này cũng được coi là sự sửa đổi sai lệch của Hindu Koh, có nguồn gốc là một từ trong tiếng Ba Tư (hiện đại) là Kuh, nghĩa là núi. James Rennell, năm 1793 đã viết về dãy núi này như là "Hindoo-Kho" hay "Hindoo-Kush"[10].

"The same hindu- 'mountain' [in Scythian or Saka languages] is in the name Hindǚ-kuš, where the kuš means 'side, region' connected with Chr. Sogd. qwšy 'side' with -ti- Armenian Parthian k'oušt 'side, region'.... Old Indian has both koṣa- and kośa-.... The legend of Hindukuš meaning 'slaying Hindus' is assigned to an event a hundred years after Bābur's mention of the name." [11]

Tạm dịch:

"Cùng một hindu- 'núi' [trong tiếng Scythia hay tiếng Saka] trong tên gọi Hindǚ-kuš, trong đó kuš nghĩa là 'bên, khu vực' nối liền với ký tự tiếng Sogdia qwšy 'bên' với -ti- tiếng Parthia Armenia k'oušt 'bên, khu vực'.... Tiếng Ấn Độ cổ có cả koṣa- và kośa-.... Truyền thuyết về Hindukuš nghĩa là '[kẻ] giết người Hindu' được gán cho sự kiện khoảng một trăm năm sau sự đề cập của Bābur về tên gọi."

Ibn Batuta viết về thuật ngữ Hindu Kush như sau:

'Another reason for our halt was fear of the snow. For upon this road there is a mountain called Hindukush, which means 'the slayer of the Indians' because the slave boys and girls who are brought from the land of India die there in large numbers as a result of the extreme cold and the great quantity of snow ".[12]

Tạm dịch:

'Một lý do khác cho việc dừng lại của chúng tôi là nỗi e ngại về tuyết. Phía trước con đường này là núi gọi là Hindukush, có nghĩa là 'kẻ giết người Ấn Độ' do những đứa trẻ nô lệ trai và gái được mua từ vùng đất Ấn Độ đã chết rất nhiều tại đây do [thời tiết] cực lạnh và nhiều tuyết".

Từ nguyên học dân gian

Nguồn gốc của thuật ngữ "Hindu Kush" là điều gây tranh cãi. Người ta cũng đã đưa ra các khả năng thay thế khác về nguồn gốc của nó, mặc dù chúng thông thường chỉ được coi là từ nguyên học dân gian:

  • "kẻ giết người Hindu".
  • sự sửa đổi sai lạc của "Caucasus Indicus", một tên gọi mà dãy núi Hindu Kush đã từng được biết đến tại thế giới phương Tây cổ đại sau sự xâm lăng của Alexandros Đại đế trong thế kỷ 4 TCN vào nơi đây. Sự cai trị của người Hy Lạp trong khu vực Hindu Kush kéo dài trên 3 thế kỷ và tiếp theo là sự cai trị của một triều đại đã biết tương đối đáng kể là vương triều Quý Sương (Kushan). Trong thời kỳ đầu của mình, vương triều này đã có kinh đô đặt gần Kabul ngày nay. Muộn hơn, khi khu vực Hindu Kush trở thành một phần của đế quốc Sassanid, nó thuộc quyền quản lý của một xatrap, gọi là Kushan-shah (người cai trị Kushan).
  • dẫn chiếu tới dãy núi "giết người" lớn cuối cùng cần phải đi qua khi di chuyển giữa sơn nguyên Irantiểu lục địa Ấn Độ, được đặt tên theo khoản thuế thu đối với những ai vượt qua nó.
  • tên gọi được cho là đúng trong tiếng Avesta có nghĩa là "các núi nước".
  • sự sửa đổi sai lạc của Hind-o Kushan, chứa tên gọi của triều đại Kushan đã từng cai trị khu vực này trên 300 năm.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Hindu Kush http://www.alpinist.com/doc/ALP18/short-march-hind... http://www.britannica.com/EBchecked/topic/266291/H... http://books.google.com/books?id=Vm8IAAAAQAAJ&pg=P... http://www.ined.fr/fichier/t_publication/141/publi... http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/aftoc.html http://www.afghan-network.net/Culture/khyber.html http://www.livius.org/aj-al/alexander/alexander_t1... http://sp.lyellcollection.org/content/170/1/277.ab... //tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=v... //tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=v...